Tretinoïne gel of crème

Algemeen overzicht

Tretinoïne is een retinoïde die plaatselijk wordt aangebracht en is afgeleid van vitamine A. Het wordt veel gebruikt in de dermatologie om verschillende huidaandoeningen te behandelen.

Het is bijzonder effectief tegen acne, vroegtijdige huidveroudering, pigmentvlekken, evenals onregelmatigheden in de huidstructuur. Het wordt op de markt gebracht onder verschillende namen (Retin-A, Renova, Airol) en is verkrijgbaar in verschillende vormen (crème, gel, lotion) en concentraties (0,025 %, 0,05 %, 0,1 %).

Werkingsmechanisme

Tretinoïne werkt door de celvernieuwing in de opperhuid te versnellen. Het bevordert de afschilfering van dode cellen, stimuleert collageenproductie en reguleert de activiteit van de talgklieren. Deze werking verklaart de positieve werking bij verwijde poriën, fijne lijntjes, hyperpigmentatie en mee-eters.

Belangrijkste indicaties

Tretinoïne wordt voorgeschreven voor de volgende indicaties:

• Comedonale en inflammatoire acne;
• Huidveroudering (fotoveroudering);
• Hyperpigmentatie (melasma, lentigo's);
• Doffe of oneffen huid;
• Onderhoud van bepaalde esthetische behandelingen (peeling, laser).

Toepassingswijze

Tretinoïnebehandeling wordt over het algemeen 's avonds uitgevoerd op een schone, droge huid. Een heel kleine hoeveelheid is voldoende (het equivalent van een erwt voor het hele gezicht). Vermijd de huid rond de ogen, de neusvleugels en de hoeken van de lippen, omdat deze gebieden gevoeliger zijn.

Om irritatie te beperken, kan het wenselijk zijn om de behandeling bij aanvang om de 2 à 3 dagen toe te passen. De frequentie wordt geleidelijk verhoogd, afhankelijk van de tolerantie van de huid.

Bijwerkingen en tolerantie

De meest voorkomende bijwerkingen zijn van voorbijgaande aard:

• Roodheid en schilfering;
• Droogheid, tintelingen of branderigheid;
• Verhoogde gevoeligheid voor de zon.

Het is essentieel om elke ochtend een verzachtende vochtinbrengende crème en een breedspectrum zonnebrandcrème (SPF 50+) te gebruiken.

Voorzorgsmaatregelen voor gebruik

• Niet combineren met andere irriterende producten (zuren, exfolianten) zonder medisch advies;
• Niet aanbrengen op beschadigde of geïnfecteerde huid;
• Gecontra-indiceerd tijdens zwangerschap (categorie X);
• Stel uzelf niet onbeschermd bloot aan de zon;
• Bij contact met de ogen onmiddellijk uitspoelen.

Tretinoïne voor en na: wat kunt u verwachten?

Tijdens de eerste weken van de behandeling kan het uiterlijk van de huid tijdelijk verergeren: roodheid, zichtbare vlekken, duidelijke vervelling. Deze fase, ‘purgeren’ genoemd, is normaal en komt overeen met de eliminatie van onderhuidse comedonen.

Na 4 tot 8 weken wordt de huid gladder en stralender en nemen puistjes af. Na 3 maanden zijn de resultaten duidelijk zichtbaar op acnelittekens, fijne lijntjes en pigmentonregelmatigheden. Bij langdurig gebruik worden het anti-aging effect en de egale teint geaccentueerd.

Mogelijke combinaties

Tretinoïne kan gecombineerd worden met:

• Hydrochinon, bij melasma (zie Cosmelite);
• Afwisselende fruitzuren (AHA, glycolzuur);
• Topische antibiotica voor acne (clindamycine, erytromycine);
• Niacinamide of bakuchiol om ontstekingen te kalmeren.

Tretinoïne versus retinol: wat zijn de verschillen?

Retinol is een mildere voorloper van vitamine A en komt in veel cosmetische producten voor. Tretinoïne is krachtiger en werkt direct, zonder omzetting. Het is daardoor effectiever, maar ook meer irriterend.

Behandelingsduur en langetermijnresultaten

DE tretinoïne behandeling Kan onder dermatologisch toezicht enkele maanden of zelfs jaren worden voortgezet. Er is een progressieve en aanhoudende verbetering zichtbaar, zowel wat betreft de textuur als de uitstraling van de huid.

Het effect is cumulatief: hoe regelmatiger en beter begeleid de behandeling, hoe langer het resultaat aanhoudt.

Eindsynthese

Tretinoïne is een belangrijk dermatologisch actief bestanddeel bij de behandeling van acne, melasma en huidveroudering. Bij goed gebruik biedt het zichtbare en blijvende voordelen. Medisch toezicht, geduld en consistentie zijn de sleutels tot een succesvolle behandeling.

Referenties (bijgewerkt)

• Advies van het FAGG
• Zaenglein AL et al. Topische retinoïden bij acne vulgaris: een systematische review. JAMA Dermatol. 2019.
• Draelos ZD et al. Topische tretinoïne voor de behandeling van fotoveroudering: een systematische review van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken. Dermatol Ther (Heidelberg). 2022.
• Mukherjee S et al. Retinoïden bij de behandeling van huidveroudering: een overzicht van klinische werkzaamheid en veiligheid. Klinische Interventie Veroudering. 2006.
• Thiboutot D et al. Richtlijnen voor de behandeling van acne vulgaris. J Am Acad Dermatol. 2023.
• Kang S et al. Topische tretinoïne voor door de zon beschadigde huid. N Engl J Med. 1995.