Achtergrond en doelstellingen van de vergelijking
Antibiotische therapie moeten worden aangepast aan elke klinische situatie om de werkzaamheid te optimaliseren en tegelijkertijd de bacteriële resistentie te beperken. Onder de antibiotica de meest voorgeschreven, amoxicillin en azitromycine nemen een belangrijke plaats in, maar hun profielen verschillen aanzienlijk.
In dit artikel worden deze twee moleculen op neutrale en feitelijke wijze vergeleken., gebaseerd op huidige wetenschappelijke gegevens en aanbevelingen.
Belangrijkste farmacologische verschillen
Amoxicillin
- Familie: Beta-lactam antibioticum (penicilline).
- Werkingswijze: Bactericide (remt de synthese van bacteriële celwanden).
- Spectrum van activiteit:
- Grampositieve bacteriën (streptokokken, enterokokken).
- Bepaalde gramnegatieve bacteriën (Haemophilus influenzae, Escherichia coli).
- Niet effectief tegen resistente stafylokokken (MRSA) en bètalactamase-producerende bacteriën (vereist de toevoeging van clavulaanzuur).
- Farmacokinetiek:
- Hoge orale biologische beschikbaarheid (~90%).
- Korte halfwaardetijd (~1 uur), meerdere doses per dag nodig.
- Voornamelijk uitscheiding via de nieren (aanpassing noodzakelijk bij nierinsufficiëntie).
Azitromycine
- Familie: Azalide-type macrolide.
- Werkingswijze: Bacteriostatisch (blokkering van de eiwitsynthese via fixatie op de 50S-subeenheid van ribosomen).
- Spectrum van activiteit:
- Intracellulaire en atypische bacteriën (Chlamydia, Mycoplasma, Legionella).
- Sommige grampositieve bacteriën (streptokokken, gevoelige stafylokokken).
- Gedeeltelijke activiteit op bepaalde enterobacteriën.
- Farmacokinetiek:
- Lange halfwaardetijd (~68 uur), waardoor korte behandelingsregimes mogelijk zijn.
- Hoge weefselconcentratie (vooral in de longen en geïnfecteerde weefsels).
- Hoofdzakelijk uitscheiding via de gal (geen aanpassing bij nierfalen).
Vergelijking van belangrijke parameters
Farmacokinetische verschillen hebben een grote invloed op de therapeutische keuze, afhankelijk van het type infectie en de patiënt.
| Instelling | Amoxicillin | Azitromycine |
|---|---|---|
| Orale biologische beschikbaarheid | ~80% | ~37% |
| Plasma-halfwaardetijd | 1–1,5 uur | 68 uur |
| Intracellulaire penetratie | Zwak | Hoog |
| Eliminatie | Nier | Voornamelijk galwegen |
| Invloed van maaltijden | Niet significant | Bij voorkeur op een lege maag innemen voor optimale opname. |
Vergelijkende indicaties (volgens referentiedocumenten)
Amoxicillin
Amoxicilline is de eerstelijnsbehandeling bij verschillende bacteriële infecties gewoon. Het is met name geïndiceerd bij KNO-infecties zoals streptokokken-tonsillitis A (met positieve snelle diagnostische test), acute middenoorontsteking (bij afwezigheid van allergie) en acute bacteriële sinusitis (wanneer er tekenen van ernst zijn).
Bij infecties van de onderste luchtwegen wordt amoxicilline aanbevolen bij niet-ernstige, in de gemeenschap opgelopen pneumonie zonder risicofactoren voor resistentie, en bij exacerbaties van chronische bronchitis wanneer er criteria voor bacteriëmie bestaan.
Bij urineweginfecties kan het gebruikt worden bij de behandeling van: eenvoudige acute blaasontsteking, hoewel het niet de eerstelijnsbehandeling is. Het heeft ook specifieke indicaties, zoals de preventie van infectieuze endocarditis bij risicovolle tandheelkundige zorg en bij de behandeling van borreliose (ziekte van Lyme) in een vroeg stadium.
Azitromycine
Azitromycine vormt een therapeutisch alternatief in verschillende specifieke klinische situaties. Het is vooral nuttig in de behandeling van luchtweginfecties veroorzaakt door atypische pathogenen zoals Mycoplasma pneumoniae en Chlamydia pneumoniae. Het kan ook worden voorgeschreven bij acute bronchitis wanneer bètalactams gecontra-indiceerd zijn.
Op het gebied van KNO-infecties wordt azitromycine gebruikt bij allergieën voor amoxicilline voor de behandeling van sinusitis en oorontstekingen. Het is met name belangrijk in de gynaecologie voor de behandeling van genitale infecties met Chlamydia trachomatis (als een enkele dosis) en gedissemineerde infecties met Mycoplasma (in combinatie met andere antibiotica).
Azitromycine wordt als profylaxe gebruikt om infecties met Mycobacterium avium te voorkomen bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Hierbij is het nut ervan bij specifieke populaties aangetoond.
De keuze tussen deze antibiotica hangt daarom af van de beoogde ziekteverwekker, de voorgeschiedenis van de patiënt en de klinische context..
Gedetailleerde doseringen (volwassenen en kinderen)
Vergelijkende tabel met doseringen
| Indicatie | Amoxicilline (dosering voor volwassenen) | Azitromycine (dosering voor volwassenen) |
|---|---|---|
| Veel voorkomende infecties | 500 mg tot 1 g × 3/dag (7–10 dagen) | 500 mg/dag × 3 dagen |
| Keelontsteking | 1 g × 2/dag (6 dagen) | – |
| Longontsteking | 1 g × 3/dag (7–14 dagen) | 500 mg D1, daarna 250 mg/dag × 4 dagen |
| Genitale infecties | – | 1 g als enkele dosis |
| Profylaxe | 2 g 1 uur voor een tandheelkundige ingreep | 1.200 mg/week |
Kindergeneeskunde
| Leeftijd | Amoxicillin | Azitromycine |
|---|---|---|
| Algemene dosering | 40–90 mg/kg/dag in 2–3 doses | 10 mg/kg/dag × 3 dagen |
Tolerantieprofielen en voorzorgsmaatregelen
Amoxicillin
Amoxicilline wordt over het algemeen goed verdragen, maar kan spijsverteringsklachten veroorzaken zoals diarree en misselijkheid. Huidreacties zoals huiduitslag of netelroos kunnen voorkomen, vooral bij patiënten met infectieuze mononucleosis.
Ernstige risico's, hoewel zeldzaam, zijn onder meer ernstige overgevoeligheidsreacties die kunnen leiden tot anafylactische shock. Bij een allergie voor penicillines is een formele contra-indicatie daarom gerechtvaardigd. Er bestaat ook een risico op pseudomembraneuze colitis als gevolg van Clostridioides difficile, waardoor bij langdurige behandelingen bijzondere waakzaamheid vereist is.
Azitromycine
Azitromycine veroorzaakt vooral gastro-intestinale bijwerkingen zoals misselijkheid en buikpijn. Er zijn ook meldingen van hoofdpijn.
Ernstigere risico's zijn onder meer verlenging van het QT-interval, wat kan leiden tot hartritmestoornissen, vooral bij patiënten die daar gevoelig voor zijn of die medicijnen gebruiken om het QT-interval te verlengen. Er is levertoxiciteit beschreven, wat biologische monitoring tijdens langdurige behandelingen rechtvaardigt.
Azitromycine is gecontra-indiceerd bij overgevoeligheid voor macroliden en moet met voorzichtigheid worden gebruikt in combinatie met andere geneesmiddelen die het QT-interval verlengen.
Hoe kies je tussen de twee?
Situaties waarin amoxicilline de voorkeur heeft
- Streptokokkeninfecties (tonsillitis, cellulitis).
- Eerstelijnsbehandeling bij otitis/sinusitis zonder risicofactoren voor resistentie.
- Tandheelkundige profylaxe (alternatief voor clindamycine).
Situaties waarin azitromycine de voorkeur heeft
- Allergie voor penicillines (met uitzondering van kruisallergie voor macroliden).
- Infecties met intracellulaire bacteriën (Mycoplasma, Chlamydia).
- Korte behandeling gewenst (betere therapietrouw).
Bacteriële resistentie: een groot probleem
- Amoxicilline:
- Toenemende resistentie bij S. pneumoniae (20–30% in Frankrijk).
- Beta-lactamase-producerende E. coli (~40%-stammen).
- Azitromycine:
- Vaak voorkomende resistentie bij S. pneumoniae (tot 50%).
- Opkomst van resistente gonokokkenstammen.
Aanbeveling :
- Vermijd onnodige voorschriften (virale infecties).
- Geef bij twijfel de voorkeur aan een antibioticakuur.
Wat te onthouden
Amoxicilline en azitromycine zijn twee complementaire antibiotica, maar hun gebruik moet beredeneerd worden:
- Amoxicilline: eerste keus bij veel voorkomende bacteriële infecties (KNO, longen).
- Azitromycine: Alternatief bij allergie of atypische infecties.
Een juist voorschrift verkleint de kans op resistentie en bijwerkingen. Bij falen van de therapie wordt het advies van een specialist aanbevolen.
Recente wetenschappelijke referenties
-
Contopoulos-Ioannidis DG, et al. "Meta-analyse van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken naar de vergelijkende werkzaamheid en veiligheid van azitromycine vergeleken met andere antibiotica bij infecties van de onderste luchtwegen." » Journal of Antimicrobial Chemotherapy, 2001.
-
Reacties wekelijks. “Azitromycine-gerelateerde plotselinge cardiovasculaire dood.” » Springer, 2024.
